Czy służebność osobista została zdjęta?

Zgodnie z art. 1000 Kodeksu postępowania cywilnego z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności, służebność mieszkania nieujawniona w księdze wieczystej co do zasady wygasa. Natomiast osoba, na rzecz której służebność była ustanowiona, uzyskuje w zamian prawo do zaspokojenia się z ceny nabycia.

Od powyższej zasady istnieją wyjątki. Niemniej nie mogę się tu pokusić o ostateczne rozstrzygnięcia w sprawie Pana mamy ze względu na brak ważnych informacji. Nie wiem między innymi, jaki tytuł do tego lokalu przysługiwał Panu przed uprawomocnieniem się postanowienia o przysądzeniu własności: czy spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, czy prawo odrębnej własności? Należy bowiem pamiętać, iż służebnością mieszkania nie można obciążyć lokalu o statusie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.

Nadto nie podał Pan, czy służebność osobista mamy w ogóle została zgłoszona komornikowi – najpóźniej na 3 dni przed terminem licytacji, i czy nieruchomość została obciążona hipoteką? Jeśli służebność została zgłoszona przynajmniej na 3 dni przed terminem licytacji i była obciążona hipoteką, to należy następnie ustalić, czy służebności osobistej mamy przysługiwało pierwszeństwo przed wszystkimi wpisanymi hipotekami. O pierwszeństwie rozstrzyga reguła zawarta w treści art. 249 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tą regułą, jeżeli kilka ograniczonych praw rzeczowych (m.in. hipoteka, zastaw czy służebność) obciąża tę samą rzecz, prawo, które powstało później, nie może być wykonywane z uszczerbkiem dla prawa powstałego wcześniej.

Oznacza to na przykład, że służebności, która została wpisana do księgi wieczystej wcześniej, przysługuje pierwszeństwo przed hipoteką, jeśli wpis hipoteki nastąpił już po wpisaniu służebności. Stąd konieczne jest ustalenie, czy służebność osobista mieszkania na rzecz Pana mamy została ustanowiona przed wpisaniem do księgi wieczystej hipoteki, czy dopiero po jej wpisaniu. Dopiero znając te fakty, można ostatecznie stwierdzić, czy Pańska mama utraciła prawo służebności mieszkania.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼