Odmowa wpisu do KW dojazdu do działki

Postaram się poniżej odpowiedzieć szczegółowo na Pani pytania.

Z orzeczeń sądów wynika, że służebność została uznana za nieważną z tego względu, że ugoda, która przewiduje jej ustanowienie, została zawarta po dacie obciążenia udziałów w działce X.

Wspomniany art. 930 § 3 Kodeksu cywilnego stanowi, że obciążenie nieruchomości przez dłużnika po jej zajęciu oraz rozporządzenie opróżnionym miejscem hipotecznym jest nieważne. O ile np. zbycie nieruchomości dokonane po jej zajęciu w postępowaniu egzekucyjnym jest ważne, lecz bezskuteczne względem wierzycieli uczestniczących w postępowaniu egzekucyjnym, o tyle obciążenie nieruchomości objęte jest niestety sankcją nieważności.

Natomiast sąd wieczystoksięgowy ma obowiązek badania dołączonych do wniosku dokumentów, jak również treści księgi wieczystej. Stwierdzając obciążenie służebnością po dacie zajęcia komorniczego na podstawie zawartej ugody, sąd odmówił wpisu.

Odpowiadając zatem na pierwsze z Pani pytań, należy uznać art. 930 Kodeksu postępowania cywilnego za przepis materialno prawny, a nie procesowy pomimo zamieszczenia go w ustawie kodeksu postępowania cywilnego, co przemawia za skutkiem nieważności ustanowionej służebności, nie zaś za istnieniem przeszkody do wpisu. Uważam, że nawet gdyby teraz postępowanie egzekucyjne umorzono, to i tak na kolejny wniosek Pani sąd by tej służebności niestety nie wpisał.

Natomiast uważam też, że powinna Pani wyczerpać tok instancji i apelację złożyć, próbując argumentować, że jednak służebność ustanowiona w ugodzie, ale przed sądem, nie jest klasycznym obciążeniem nieruchomości przez dłużnika w rozumieniu art. 930 Kodeksu cywilnego. Moim osobistym zdaniem nie o takie bowiem obciążenie chodziło ustawodawcy, który chciał chronić wierzycieli jedynie przed nieuczciwym działaniem dłużnika, nie zaś tego rodzaju ustanawianiem obciążeń w ramach postępowań sądowych. Jest to, co prawda, moje zdanie, nie mam w tej sprawie żadnego wyroku sądu, ale uważam, że sąd okręgowy powinien pochylić się nad tego rodzaju argumentacją.

Istnieje mnóstwo orzeczeń odnoszących się do zbycia nieruchomości, np. gdzie, co prawda, ustawa przewiduje bezskuteczność, a nie nieważność, ale w pewnym sensie argumentacja tam zawarta wskazuje na cel przepisu art. 930 Kodeksu postępowania cywilnego i tak np. zdaniem Sadu Najwyższego „zmiana spowodowana orzeczeniem sądu na skutek podziału majątku wspólnego, działu spadku lub zniesienia współwłasności nieruchomości nie ma charakteru rozporządzenia tą nieruchomością w rozumieniu art. 930” (tak wyrok SN z dnia 1 grudnia 1977 r., sygn. akt I CR 409/77, OSNC 1979, nr 1–2, poz. 6).  W innym orzeczeniu mówi się, że „komentowany przepis nie będzie miał zastosowania do nieruchomości, której jednym ze współwłaścicieli był dłużnik, a która orzeczeniem sądu znoszącym współwłasność przyznana została na wyłączną własność współwłaścicielowi niebędącemu dłużnikiem, chociażby orzeczenie sądowe wydane zostało w uwzględnieniu zgodnego wniosku uczestników postępowania po zajęciu tej nieruchomości, gdyż nie będzie to rozporządzenie przez dłużnika” (tak uchwała SN z 19.12.1980 r., sygn. akt III CZP 65/80, OSNC 1981, Nr 6, poz. 100).

Uważam, że w drodze analogii można by się powołać w apelacji na ten argument, że to w postępowaniu sądowym służebność powstała, a więc nie jest to obciążenie nieruchomości przez samego dłużnika.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼