Indywidualne porady prawne
• Autor: Wioletta Dyl
Posiadam oświadczenie poprzedniego właściciela sąsiedniej działki o respektowaniu mojego prawa przejazdu i przechodu przez jego nieruchomość – zostało ono poświadczone notarialnie. Jednak nie zostało to wpisane do żadnej z ksiąg wieczystych: ani mojej, ani sąsiada. I chociaż droga istnieje pół wieku, dla urzędów moja działka nie ma dostępu do drogi publicznej. Z nowymi właścicielami działki nie mam żadnego kontaktu. Czy mogę ujawnić w księdze wieczystej to oświadczenie? Jeśli tak, czy robi to się standardowym wpisem do księgi w cz. III? Czy mogę to zrobić w księdze wieczystej działki sąsiedniej bez kontaktu z właścicielami? Czy mam to zrobić w księdze mojej działki? Jeśli wpis jest realny, czy rozwiąże to problem braku dojazdu do mojej nieruchomości?
Ustanowienie służebności przejazdu odbywa się poprzez przyznanie właścicielowi uprawnień do korzystania w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, poprzez służebność przejazdu, przechodu i przegonu, co po prostu oznacza prawo przejścia czy przejazdu przez czyjąś działkę, aby dostać się do swojej nieruchomości. Zgodnie z Kodeksem cywilnym (K.c.) – służebność pozostaje w mocy niezależnie od tego, kto jest w danej chwili właścicielem nieruchomości władającej i obciążonej, przez co wiąże wszystkich kolejnych następców, którzy dysponować będą prawem do nieruchomości.
Kwestia ta może zostać uregulowana dowolnie przez strony umowy, zarówno co do zakresu służebności, częstotliwości korzystania, wynagrodzenia, jak i innych kwestii. Przy dojściu z sąsiadem do porozumienia służebność przejazdu (drogi koniecznej) ustanawia się poprzez zawarcie umowy – najlepiej w formie aktu notarialnego. Forma aktu notarialnego jest tu obligatoryjna (tzw. forma pod rygorem nieważności – ad solemnitatem), czyli niezbędna jedynie dla oświadczenia woli właściciela nieruchomości obciążonej – tej, przez którą będzie przebiegać droga (art. 245 § 2 K.c.). Natomiast oświadczenie woli właściciela nieruchomości władnącej może zostać złożone w dowolnej formie, np. zwykłej formie pisemnej. Zatem należy uznać ważność notarialnego oświadczenia właściciela działki obciążonej, którą Pan posiada.
Służebność drogi koniecznej, a zatem przejazdu i przechodu przez działkę, wpisywana jest w dziale III księgi wieczystej prowadzonej dla nieruchomości – o ile oczywiście wpisana zostaje. Trzeba bowiem pamiętać, że wpis do księgi wieczystej służebności gruntowej, podobnie zresztą jak pozostałych ograniczonych praw rzeczowych (za wyjątkiem hipoteki), ma jedynie charakter deklaratoryjny, co oznacza, że niezależnie od tego, czy Pan jako osoba uprawniona dokona wpisu w księdze, czy też nie, służebność powstaje i jest cały czas ważna.
Z przepisu art. 6261 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.) wynika, że uprawnienie do złożenia wniosku w postępowaniu wieczystoksięgowym przysługuje osobom, których prawa zostały wykreślone lub obciążone bądź na rzecz których wpis ma nastąpić. Ustalenie „osób, których prawa zostały wykreślone lub obciążone bądź na rzecz których wpis ma nastąpić” musi mieścić się w granicach kognicji sądu wieczystoksięgowego, który, rozpoznając wniosek o wpis, bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej (art. 6268 § 2 K.p.c.). Istotne jest zatem to, czy przymiot uczestnika przysługuje danemu podmiotowi w świetle treści księgi wieczystej, wniosku o wpis oraz załączonych do niego dokumentów.
Z art. 6261 § 2 K.p.c. nie wynika, kto może być wnioskodawcą w sprawie o wpis, co jest przedmiotem odrębnej regulacji zawartej w art. 6262 § 5 zd. pierwsze K.p.c., który określa krąg osób legitymowanych do złożenia wniosku o wpis w księdze wieczystej, tj. „ Wniosek o wpis może złożyć właściciel nieruchomości, użytkownik wieczysty, osoba, na rzecz której wpis ma nastąpić, albo wierzyciel, jeżeli przysługuje mu prawo, które może być wpisane w księdze wieczystej. W sprawach dotyczących obciążeń powstałych z mocy ustawy wniosek może złożyć uprawniony organ”.
Wnioski w postępowaniu wieczystoksięgowym co do zasady składane są na urzędowych formularzach (art. 6262 § 1 K.p.c.). Według art. 6262 § 3 K.p.c. – do wniosku o wpis należy dołączyć dokumenty stanowiące podstawę wpisu, a niedołączenie ich stanowi przeszkodę do dokonania wpisu i powoduje oddalenie wniosku (art. 6269 K.p.c.) bez wzywania do uzupełnienia.
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne
O autorze: Wioletta Dyl
Radca prawny, absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego. Udziela porad prawnych z zakresu prawa autorskiego, nowych technologii, ochrony danych osobowych, a także prawa konkurencji, podatkowego i pracy. Zajmuje się również sporządzaniem regulaminów oraz umów, szczególnie z zakresu e-biznesu i prawa informatycznego, które jest jej pasją. Posiada kilkudziesięcioletnie doświadczenie prawne, obecnie prowadzi własną kancelarię prawną.
Zapytaj prawnika