Indywidualne porady prawne
• Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Na nieruchomości zabudowanej domem ustanowiona jest służebność osobista dotycząca prawa mieszkania w tym domu. Następnie ta nieruchomość została podzielona na dwie mniejsze: jedną zabudowaną domem, którego dotyczy służebność mieszkania, oraz drugą – niezabudowaną, która jest przeznaczona na sprzedaż. Czy niezabudowana nieruchomość nadal jest obciążona służebnością? Jeśli w nowej księdze wieczystej dotyczącej wydzielonej, niezabudowanej nieruchomości pozostanie wpis o służebności, czy w sytuacji wybudowania w przyszłości domu przez nowego właściciela służebność będzie dotyczyła tego nowego domu?
Odpowiedzi na Pani pytanie udziela art. 290 w zw. z art. 297 (który nakazuje stosować odpowiednio przepisy dotyczące służebności gruntowych do służebności osobistych) ustawy Kodeks cywilny (K.c.). Zgodnie z jego treścią (art. 290 K.c.):
„§ 1. W razie podziału nieruchomości władnącej służebność utrzymuje się w mocy na rzecz każdej z części utworzonych przez podział; jednakże gdy służebność zwiększa użyteczność tylko jednej lub kilku z nich, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zwolnienia jej od służebności względem części pozostałych.
§ 2. W razie podziału nieruchomości obciążonej służebność utrzymuje się w mocy na częściach utworzonych przez podział; jednakże gdy wykonywanie służebności ogranicza się do jednej lub kilku z nich, właściciele pozostałych części mogą żądać ich zwolnienia od służebności.
§ 3. Jeżeli wskutek podziału nieruchomości władnącej albo nieruchomości obciążonej sposób wykonywania służebności wymaga zmiany, sposób ten w braku porozumienia stron będzie ustalony przez sąd”.
Jeśli zatem doszło do podziału nieruchomości obciążonej służebnością mieszkania, to również nowe nieruchomości (powstałe wskutek podziału, w tym niezabudowana) będą obciążone wymienionym ograniczonym prawem rzeczowym w postaci służebności mieszkania (bez znaczenia jest to, że obecnie nieruchomość jest niezabudowana).
Chcąc tego uniknąć, najprościej, gdyby osoby uprawnione z tytułu służebności mieszkania złożyły oświadczenia o wyrażeniu zgody na to, by ustanowiona na ich rzecz służebność mieszkania obciążała wyłącznie tę nieruchomość, która jest obecnie zabudowana domem. Oświadczenie takie musi być złożone w formie aktu notarialnego. Wówczas notariusz dokona odpowiednich zgłoszeń w księdze wieczystej dla owej nowo powstałej nieruchomości, tj. usunie wpis o służebności mieszkania z tejże działki, a pozostawi go tylko na działce obecnie zabudowanej.
Dobrowolna zgoda uprawnionych ze służebności na ograniczenie przysługującej im służebności mieszkania wydaje się bardzo pożądana, bowiem sprzedaż działki z wpisem o służebności osobistej jest trudna, gdyż taki zapis odstrasza potencjalnych kupujących. Jeśli uprawieni ze służebności nie zgodzą się na dobrowolne ograniczenie służebności, pozostaje droga sądowa, tj. tryb z art. 287 K.c. w zw. z art. 297 K.c.
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne
O autorze: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Radca prawny, absolwentka Wydziału Prawa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ukończyła aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie. Doświadczenie zawodowe zdobywała współpracując z kancelariami prawnymi. Specjalizuje się głównie w prawie gospodarczym, prawie pracy, prawie zamówień publicznych, a także w prawie konsumenckim i prawie administracyjnym. Obecnie prowadzi własną kancelarię radcowską oraz obsługuje spółki i instytucje państwowe.
Zapytaj prawnika