Udostępnienie terenu z ustanowioną służebnością gruntową

Obciążenie nieruchomości służebnością

Zgodnie z treścią art. 285 § 1 Kodeksu cywilnego „nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa)”.

Zniesienie służebności

Co do zniesienia niniejszej służebności, to ustawa również przewidziała taką możliwość w postaci dwóch sposobów zniesienia niniejszego uprawnienia.

Niniejsze wynika bowiem z art. 294 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym „właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności gruntowej za wynagrodzeniem, jeżeli wskutek zmiany stosunków służebność stała się dla niego szczególnie uciążliwa, a nie jest konieczna do prawidłowego korzystania z nieruchomości władnącej”. Istnieje także możliwość zniesienia służebności bez wynagrodzenia na podstawie art. 29, bo jeżeli służebność gruntowa utraciła dla nieruchomości władnącej wszelkie znaczenie, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności bez wynagrodzenia.

Zgodnie zatem z art. 294 właściciel nieruchomości obciążonej, chcąc skutecznie dochodzić roszczenia o zniesienie służebności gruntowej, musi wykazać, że nastąpiła zmiana stosunków, że wskutek zmiany stosunków służebność stała się dla niego szczególnie uciążliwa oraz że służebność gruntowa nie jest konieczna do prawidłowego korzystania z nieruchomości władnącej. Zniesienie służebności gruntowej na podstawie art. 294 może nastąpić jedynie za wynagrodzeniem dla właściciela nieruchomości władnącej, chyba że zrzeknie się on tego wynagrodzenia w sposób wyraźny.

Brak wykonywania służebności przez 10 lat

Niniejsze w Pana przypadku jest dość łatwe do udowodnienia w zakresie np. nowego zagospodarowania Pana nieruchomości i braku faktycznego wykonywania służebności przez 10 lat.

Jak Pan bowiem słusznie wskazał, zgodnie z art. 293 § 1 Kodeksu cywilnego służebność gruntowa wygasa wskutek niewykonywania przez lat dziesięć. Jeżeli jednak sąsiad posiada dostęp do innej drogi dojazdowej, to może Pan powołać się na treść art. 295, bowiem w takim przypadku można mówić o utracie wszelkiego znaczenia dla jego nieruchomości, albowiem sąsiad posiada dostęp do drogi z innej strony.

Jeżeli nie ma między Państwem porozumienia w tym zakresie, to niestety w przypadku uchylenia/zniesienia służebności powinien Pan skierować sprawę do sądu, który orzeknie w tym zakresie.

Wygaśnięcie służebności

Znaczącą grupę zdarzeń prawnych, powodujących wygaśnięcie służebności gruntowych, stanowią orzeczenia sądu; wobec faktu, że ustawodawca często przyznaje sądom kompetencję konstytutywnego orzekania o zwolnieniu nieruchomości od służebności czy zniesieniu służebności. Wygaśnięcie służebności gruntowej na podstawie art. 293 następuje niezależnie od tego, jakie były przyczyny niewykonywania jej przez uprawnionego [por. K. Zaradkiewicz, w: Pietrzykowski, Komentarz, 2015, t. I, art. 293, Nb 1; w okresie poprzedzającym unifikację polskiego prawa cywilnego K. Apołłow, Służebności gruntowe. C. Województwa środkowe, w: Encyklopedja Podręczna Prawa Prywatnego założona przez Henryka Konica. Zeszyt XXXI. Tom IV (Zeszyt pierwszy tomu IV) (red. F. Zoll, J. Wasilkowski), Warszawa 1939, s. 2124]. „Nie jest uregulowana kwestia biegu 10-letniego terminu niewykonywania służebności gruntowej, którego upływ skutkuje jej wygaśnięciem. Wydaje się jednak, że niewykonywanie służebności gruntowej przez 10 lat powinno być nieprzerwane, aby mogło skutkować wygaśnięciem służebności gruntowej” (tak: K. Zaradkiewicz, jw., Nb 3).

Nie można wykluczyć stosowania, w drodze analogii, przepisów dotyczących przerwania biegu terminu przedawnienia do przerwy biegu terminu niewykonywania służebności gruntowej (por. R. Czarnecki, w: Resich, Komentarz, 1972, t. I, s. 740; J. Winiarz, w: Winiarz, Komentarz, 1989, t. I, art. 293, s. 245, Nb 3).

Udostępnienie służebności

Proszę jednak mieć świadomość, iż obecnie służebność obowiązuje, a uprawnionemu przysługuje roszczenie o jej udostępnienie – co jest uzasadnione, dlatego proponowałabym jak najszybciej skierować roszczenie do sąsiada, a w przypadku braku porozumienia do sądu o uchylenie powyższej służebności.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.