• Autor: Marek Gola
Sprawa dotyczy zabezpieczenia się przy sprzedaży domu ze służebnością. Otóż, dziadkowie mieli dwie nieruchomości: dom – przepisany na mamę, z zaznaczeniem w akcie notarialnym, że mają prawo do dożywotniego zajmowania go(służebność), mieszkanie – przepisane na najstarszego wnuka (syna ich drugiej córki), bez zaznaczenia, że mają dożywotnie prawo. Obecnie od kilku lat mieszkają w mieszkaniu, a dom stoi pusty. Rodzina naciska na sprzedaż domu. Stosunki z rodziną pogorszyły się podczas ciężkiej choroby taty i po jego śmierci. Czy można sprzedać dom obciążony służebnością tak, aby nie groziło nam, że dziadkowie wprowadzą się do nas, do naszego domu (przy rzadkich wizytach wspominają, że bardzo by im to pasowało).
W pierwszej kolejności wyraźnie podkreślić należy, iż, jak wynika z Pani pytania, dziadkowie mają prawo dożywotniego zamieszkiwania w domu i, jak mniemam, Pani mama otrzymała nieruchomość w drodze darowizny, a nie tzw. umowy dożywocia. Umowy dożywocia nie można bowiem mylić ze służebnością osobistą. Choć prawa te są bardzo podobne, to jednak występuje zasadnicza różnica. W przypadku służebności osobistej mamy do czynienia z tzw. ograniczonym prawem rzeczowym, które najczęściej jest ustanawiane podczas zawierania umowy darowizny, podczas gdy umowa dożywocia jest stosunkiem zobowiązaniowym uregulowanym w przepisach Kodeksu cywilnego.
Zobacz też: Przepisanie mieszkania na wnuka
Mniemam jednak, że mamy do czynienia z umową darowizny i służebnością osobistą. Powyższe powoduje, że nie Pani mama jest obciążona służebnością, lecz nieruchomość, co powoduje, że o ile prawo to nie zostanie wykreślone z księgi wieczystej, każdy kolejny właściciel będzie zobowiązany akceptować uprawnienia dziadków. Wobec powyższego są dwie możliwości: albo nikt nieruchomości nie kupi, bojąc się aktywności dziadków, albo kupi, lecz za odpowiednio niską cenę.
O ile dziadkowie nie mieszkają w domu przez okres dłuższy niż 10 lat, możliwe jest wystąpienie do sądu z żądaniem ustalenia wygaśnięcia służebności. Powyższe wynika z art. 293 w zw. z art. 297 Kodeksu cywilnego.
Reasumując, o ile na rzecz dziadków ustanowiono służebność osobistą na nieruchomości, o tyle sprzedaż domu nie skutkuje wygaśnięciem tego prawa na rzecz dziadków. Zasadne jest zatem dążenie do wygaśnięcia tego prawa i następnie sprzedaży domu.
Przeczytaj też: Sprzedaż domu ze służebnością
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marek Gola
Radca prawny, doktorant w Katedrze Prawa Karnego Procesowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, zdał aplikację radcowską w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Katowicach. Specjalizuje się w szczególności w prawie karnym materialnym i procesowym, bliskie jest mu też prawo pracy, prawo rodzinne oraz prawo handlowe. Udzielił już ponad 2000 porad prawnych, pomagając osobom pokrzywdzonym przez nieuczciwych pracodawców, a także tym, w których życie (nie zawsze słusznie) wtargnęła policja i prokuratura.
Zapytaj prawnika