Służebność gruntowa i jej anulowanie
• Autor: Katarzyna Nosal
Czy służebność gruntowa przechodzi automatycznie na kolejnego właściciela działki, z ojca na syna po darowiźnie działki? Czy istnieje możliwość anulowania służebności w momencie powstania dojazdu do działki z innej strony, np. drogi publicznej?
Służebność gruntowa przypisana do nieruchomości
Rzeczywiście służebność gruntowa jest przypisana do nieruchomości, a nie do jej właściciela. Zgodnie z art. 285 § 1 Kodeksu cywilnego nieruchomość można obciążyć (nieruchomość. a nie jej właściciela) na rzecz właściciela (każdego) innej nieruchomości prawem, którego treść polega na tym, że właściciel nieruchomości władającej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej.
Zobacz też: Czy służebność drogi przechodzi na nowego właściciela
Zmiany własnościowe a służebność gruntowa
Służebności gruntowe obciążają oznaczoną nieruchomość bez względu na późniejsze zmiany własnościowe. Są skuteczne wobec każdoczesnego właściciela nieruchomości obciążonej. Niezależnie, czy zmiana właściciela następuje na podstawie sprzedaży nieruchomości, jej darowizny czy dziedziczenia.Ten stan prawny jest stały.
Przeczytaj też: Pozew o zniesienie służebności opłata
Zmiana treści służebności lub jej zniesienie za wynagrodzeniem
Istnieje ograniczona możliwość zmiany treści służebności lub jej zniesienia za wynagrodzeniem. Służebność może też wygasnąć, jeśli nie jest wykorzystywana przez 10 lat, przy czym okoliczność ta musi zostać stwierdzona przez sąd.
Pan pyta o sytuację, gdy służebność przestała mieć znaczenie dla nieruchomości władającej. W tej kwestii kodeks cywilny wypowiada się także. Zgodnie z art. 295 Kodeksu cywilnego jeżeli służebność gruntowa utraciła znaczenie dla nieruchomości władającej wszelkie znaczenie właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności bez wynagrodzenia. W przypadku służebności drogi koniecznej z pewnością okolicznością do uznania, że straciła ona znaczenie dla nieruchomości władającej jest uzyskanie przez tą nieruchomość dostępu do drogi publicznej.
Zobacz również: Czy służebność jest dziedziczna
Pozew o zniesienie służebności gruntowej
Zniesienie służebności następuje na mocy orzeczenia sądu. Stąd należy złożyć do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości pozew o zniesienie służebności. Pożądany będzie aktualny właściciel nieruchomości władającej. W pozwie należy wykazać, że nieruchomość ma dostęp do drogi publicznej, która spełnia swoją funkcję. Chodzi oczywiście o dołączenie stosownych map, zdjęć. Pozew podlega opłacie w wysokości 30 zł.
Przykłady
Anna odziedziczyła po ojcu działkę budowlaną, na którą przez lata prowadził wąski pas drogi biegnący przez sąsiednią nieruchomość. Okazało się, że na tej sąsiedniej działce ustanowiona była służebność przejazdu. Nowy właściciel tej nieruchomości chciał ją zlikwidować, ale sąd przypomniał, że służebność związana jest z gruntem, nie z osobą — i obowiązuje także wobec spadkobierczyni.
Pan Marek kupił dom z ogrodem na wsi. Ku jego zdziwieniu, sąsiad regularnie przechodził przez jego podwórko traktorem, tłumacząc to „starym zwyczajem”. Po sprawdzeniu księgi wieczystej Marek odkrył, że rzeczywiście ustanowiona została służebność przejazdu — jeszcze przez poprzedniego właściciela. Mimo że dom zmienił właściciela, obowiązek udostępnienia przejazdu pozostał.
Rodzina Kowalskich posiadała działkę rekreacyjną bez bezpośredniego dostępu do drogi publicznej, dlatego wiele lat temu ustanowiono służebność przejazdu przez działkę sąsiada. Po rozbudowie infrastruktury gminnej, działka Kowalskich zyskała nową drogę dojazdową od strony północnej. Obecny właściciel działki obciążonej wystąpił do sądu o zniesienie służebności, wykazując, że przestała być potrzebna — i uzyskał korzystny wyrok.
Podsumowanie
Służebność gruntowa jest trwałym prawem związanym z konkretną nieruchomością, a nie z osobą właściciela, dlatego przechodzi na kolejnych nabywców działki – niezależnie od tego, czy zmiana następuje przez sprzedaż, darowiznę czy spadek. Możliwe jest jednak jej zniesienie, jeśli przestaje być potrzebna – na przykład gdy nieruchomość zyskuje nowy dostęp do drogi publicznej. W takiej sytuacji właściciel działki obciążonej może wystąpić do sądu o zniesienie służebności, przedstawiając odpowiednie dowody.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie służebności gruntowej lub innych kwestii związanych z nieruchomościami? Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online – szybko, wygodnie i bez wychodzenia z domu. Doświadczeni prawnicy odpowiedzą na Twoje pytania, przygotują pisma i pomogą w dochodzeniu Twoich praw przed sądem.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Nosal
Radca prawny od 2005 roku, absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Udziela porad z prawa cywilnego, pracy oraz rodzinnego, a także z zakresu procedury cywilnej i administracyjnej. Ma wieloletnie doświadczenie w stosowaniu prawa administracyjnego i samorządowego. Ukończyła również aplikację sądową. Obecnie prowadzi własną kancelarię prawną.
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
» Służebność drogi, zagrodzenie i kwestie związane z podłączeniem prądu na działce
» Odszkodowanie za ukrytą kanalizację na działce
» Jak określić wartość przedmiotu sporu w sprawie o zasiedzenie drogi koniecznej?
» Jak zabezpieczyć prawo do służebności po śmierci właściciela mieszkania bez księgi wieczystej?
» Służebność mieszkania jako ochrona dla małżonka, jak uniknąć konfliktów po śmierci?
Polecamy
Zadaj pytanie »
- Zmuszenie gminy do przygotowania drogi dojazdowej do działki budowlanej
- Czy muszę wyrazić zgodę na przeprowadzenie kabla na mojej ziemi?
- Przesunięcie słupa elektrycznego na koszt zakładu energetycznego
- Przesunięcie słupa do granicy działki a pokrycie kosztów przez energetykę
- Linie średniego napięcia na posesji
- Minimalna szerokość drogi dojazdowej - 3 m czy 5 m?
