• Autor: Eliza Rumowska
Kto ponosi koszty utworzenia drogi, jeżeli ma narzucone przez sąd stworzenie drogi w celu dojazdu sąsiada do swojej działki przez ustanowienie służebności? Drogę trzeba wytyczyć geodezyjnie i utwardzić ją.
Jeżeli sąd w swym orzeczeniu nie wskazał, kto ponosi takowe koszty (zarówno wytyczenia, budowy, jak i dalszego utrzymania drogi), zaś strony nie zawierały w tym przedmiocie żadnych dodatkowych umów, to należy stosować przepisy Kodeksu cywilnego, które stanowią przy regulacji instytucji służebności, iż:
„Art. 289. [Obowiązek utrzymywania urządzeń] § 1. W braku odmiennej umowy obowiązek utrzymywania urządzeń potrzebnych do wykonywania służebności gruntowej obciąża właściciela nieruchomości władnącej.
§ 2. Jeżeli obowiązek utrzymywania takich urządzeń został włożony na właściciela nieruchomości obciążonej, właściciel odpowiedzialny jest także osobiście za wykonywanie tego obowiązku. Odpowiedzialność osobista współwłaścicieli jest solidarna”.
Mimo że mowa w tym przepisie o urządzeniach, to jak najbardziej budowa i utrzymanie drogi koniecznej się w tym mieści, co potwierdza m.in. Sąd Najwyższy w swym orzeczeniu o sygn. akt II CSK 30/10: „obowiązek utrzymywania urządzeń potrzebnych do wykonywania służebności drogi koniecznej w braku odmiennej umowy obejmuje swoim zakresem zarówno obowiązek wybudowania odpowiednich urządzeń, jeśli są potrzebne (utwardzenie drogi), jak i późniejsze ich utrzymywanie w należytym stanie, stosownie do sposobu korzystania z drogi i przeznaczenia nieruchomości władnącej oraz obciążonej”.
Właścicielem nieruchomości władnącej jest sąsiad, który potrzebuje drogi (przejazdu) na Pani działce. Pani jest zaś właścicielką nieruchomości obciążonej (służebnej). Z opisu wynika, że sąd o tym nie rozstrzygnął – koszty więc ponosi sąsiad.
Zobacz też: Koszt wytyczenia drogi dojazdowej
Pan Tomasz odziedziczył działkę rekreacyjną w okolicy jeziora. Problem w tym, że nie miała ona żadnego bezpośredniego dostępu do drogi publicznej. Sąd przyznał mu służebność przejazdu przez teren sąsiadki, pani Hanny. Droga wymagała jednak wytyczenia i utwardzenia żwirem. Ponieważ sąd nie określił, kto ma za to zapłacić, a strony nie zawarły dodatkowych ustaleń, pan Tomasz – jako właściciel nieruchomości władnącej – musiał sam pokryć wszystkie koszty prac.
Małżeństwo Kowalskich kupiło działkę budowlaną, do której nie prowadziła żadna droga. Na ich wniosek sąd ustanowił służebność przejazdu przez sąsiednią nieruchomość należącą do pana Romana. Kowalscy musieli wynająć geodetę i zlecić wykonanie utwardzenia terenu. Początkowo sądzili, że część kosztów pokryje właściciel działki, przez którą droga przebiega, ale prawo było jednoznaczne – wszystko musieli sfinansować sami.
Pani Elżbieta przez lata korzystała z polnej drogi biegnącej przez sąsiednią działkę, aby dostać się do swojego gospodarstwa. Gdy działkę tę kupił nowy właściciel i postawił ogrodzenie, sprawa trafiła do sądu. Ten przyznał jej służebność drogi koniecznej. Ponieważ w wyroku nie wskazano, kto ma pokryć koszty urządzenia drogi, obowiązek ten spoczął na pani Elżbiecie. Musiała ona nie tylko wytyczyć drogę, ale i zająć się jej utwardzeniem oraz późniejszym utrzymaniem.
W przypadku ustanowienia służebności drogi koniecznej przez sąd, a braku dodatkowych ustaleń między stronami, koszty związane z jej wytyczeniem, budową oraz późniejszym utrzymaniem ponosi właściciel nieruchomości władnącej – czyli ten, kto z drogi korzysta. Wynika to wprost z przepisów Kodeksu cywilnego oraz potwierdzone jest w orzecznictwie. Nawet jeśli droga przebiega przez cudzy grunt, to osoba, dla której została ustanowiona, musi zadbać o jej wykonanie i utrzymanie we właściwym stanie.
Potrzebujesz pomocy w sprawie służebności lub innych kwestii związanych z nieruchomościami? Skorzystaj z naszych porad prawnych online – szybko, wygodnie i bez wychodzenia z domu. Opisz swój problem, a doświadczony prawnik przygotuje dla Ciebie jasną i konkretną odpowiedź. Pomagamy skutecznie, na podstawie aktualnych przepisów i orzecznictwa.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Eliza Rumowska
Absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego prawniczka. Specjalizuje się w prawie cywilnym, zwłaszcza w prawie konsumenckim (reklamacje, gwarancje itp.). Z serwisem ePorady24 związana od początku jego istnienia, udzielała porad w najbardziej złożonych sprawach. W swej wieloletniej karierze pracowała jako powiatowy rzecznik konsumentów, sekretarz gminy, inspektor ds. kredytów oraz radca w TP SA. Od 2008 r. prowadzi własne biuro prawne, jako prokurent obsługuje trzy spółki prawa handlowego, współpracuje z samorządem terytorialnym przy realizacji programów dotowanych z UE.
Zapytaj prawnika