Niekorzystanie z ustanowionej służebności

• Autor: Eliza Rumowska

W domu, który dostałam jest ustanowiona służebność na rzecz mojej krewnej w postaci jednego pokoju. Krewna ta posiada własny dom i nie mieszka w domu obciążonym służebnością od ponad 20 lat. Czy służebność ta jest nadal aktualna? Jak się ma zapis dotyczący „jednego pokoju” do rzeczywistości, jeśli nie ma zapisu o np. wspólnym użytkowaniu schodów?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

W opisie sprawy podaje Pani dwie okoliczności – to, że krewna ma własny dom i że przez to nie korzysta ze służebności już od ponad 20 lat. W takiej sytuacji pierwsza z okoliczności nie ma najmniejszego znaczenia, bowiem status mieszkaniowy czy majątkowy dożywotnika nie jest żadną przesłanką do wygaśnięcia służebności mieszkaniowej. Można mieć sto domów i mieszkań i niczego to nie zmienia w kwestii służebności, która trwa co do zasady aż do końca życia osoby uprawnionej (stąd nazwa dożywotnik).

Natomiast druga okoliczność – niekorzystanie ze służebności od ponad 20 lat jest okolicznością doniosłą (istotną) w świetle prawa i pozwala doprowadzić do wygaszenia służebności, jednak nic nie dzieje się automatycznie.

Oto Kodeks cywilny stanowi wobec służebności osobistych zasadę:

„Art. 299. [Wygaśnięcie]

Służebność osobista wygasa najpóźniej ze śmiercią uprawnionego.

Art. 300. [Niezbywalność]

Służebności osobiste są niezbywalne. Nie można również przenieść uprawnienia do ich wykonywania.”

Jednak także do tych służebności pozwala ustawodawca stosować przepisy o służebnościach gruntowych:

„Art. 297. [Odpowiednie stosowanie]

Do służebności osobistych stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych z zachowaniem przepisów rozdziału niniejszego.”

Przez co wolno wnosić o stwierdzenie wygaśnięcia służebności nie tylko gruntowej, ale i osobistej po upływie lat 10 od jej nieeksploatowania przez dożywotnika:

„Art. 293. [Wygaśnięcie]

§ 1. Służebność gruntowa wygasa wskutek niewykonywania przez lat dziesięć.

§ 2. Jeżeli treść służebności gruntowej polega na obowiązku nieczynienia, przepis powyższy stosuje się tylko wtedy, gdy na nieruchomości obciążonej istnieje od lat dziesięciu stan rzeczy sprzeczny z treścią służebności.”

Wymaga to przeprowadzenia procedury sądowej i wydania postanowienia – bez tego nie da się służebności usunąć, czy wykreślić. Jedyną polubowną metoda byłoby stawienie się krewnej przed notariuszem, aby przy zmianie właściciela od razu w akcie notarialnym ujęto wygaśnięcie służebności z woli dożywotnika. W przeciwnym razie pozostaje, jak wyżej opisałam – droga sądownego stwierdzenia wygaśnięcia służebności w oparciu o art. 293 w zw. z art. 297 K.c.

Co zaś do zapisu o korzystaniu z jednego pokoju – zastosowanie interpretacyjno-uzupełniające ma poniższy przepis:

„Art. 301. [Służebność mieszkania]

§ 1. Mający służebność mieszkania może przyjąć na mieszkanie małżonka i dzieci małoletnie. Inne osoby może przyjąć tylko wtedy, gdy są przez niego utrzymywane albo potrzebne przy prowadzeniu gospodarstwa domowego. Dzieci przyjęte jako małoletnie mogą pozostać w mieszkaniu także po uzyskaniu pełnoletności.

§ 2. Można się umówić, że po śmierci uprawnionego służebność mieszkania przysługiwać będzie jego dzieciom, rodzicom i małżonkowi.

Art. 302. [Odpowiednie stosowanie przepisów o użytkowaniu]

§ 1. Mający służebność mieszkania może korzystać z pomieszczeń i urządzeń przeznaczonych do wspólnego użytku mieszkańców budynku.

§ 2. Do wzajemnych stosunków między mającym służebność mieszkania a właścicielem nieruchomości obciążonej stosuje się odpowiednio przepisy o użytkowaniu przez osoby fizyczne.”

Takie standardowe benefity każdemu służebnikowi gwarantuje ustawodawca bez względu na to, czy notariusz je w akcie notarialnym wpisał, czy też nie. Przez to schody, kuchnie, korytarze, itp. infrastruktura jest do wspólnego korzystania także i przez dożywotnika.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Eliza Rumowska

O autorze: Eliza Rumowska

Absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego prawniczka. Specjalizuje się w prawie cywilnym, zwłaszcza w prawie konsumenckim (reklamacje, gwarancje itp.). Z serwisem ePorady24 związana od początku jego istnienia, udzielała porad w najbardziej złożonych sprawach. W swej wieloletniej karierze pracowała jako powiatowy rzecznik konsumentów, sekretarz gminy, inspektor ds. kredytów oraz radca w TP SA. Od 2008 r. prowadzi własne biuro prawne, jako prokurent obsługuje trzy spółki prawa handlowego, współpracuje z samorządem terytorialnym przy realizacji programów dotowanych z UE.



Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

odpowiedziprawne.pl

prawo-budowlane.info

spolkowy.pl

prawo-cywilne.info

poradapodatkowa.pl

Szukamy prawnika »