Przebudowa linii energetycznej i wpuszczenie w grunt

Żądanie przebudowy linii energetycznych i wpuszczenie ich w grunt

Oba roszczenia mogą być uzasadnione. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego stan, którego przywrócenia żąda właściciel na podstawie art. 222 § 2 K.c. nie musi być stanem poprzednim, istniejącym przed dokonaniem naruszenia. Może to być stan inny, byleby był zgodny z prawem, a więc nie naruszał bezwzględnie obowiązujących przepisów regulujących sposób korzystania z nieruchomości. Zgoda właściciela na określony, zgodny z prawem, sposób korzystania przez osobę trzecią z jego nieruchomości uchyla bezprawność działania tej osoby. Nie dochodzi wówczas do naruszenia własności w rozumieniu art. 222 § 2 K.c. Z tych względów trzeba uznać, że w ramach przewidzianego w tym przepisie roszczenia przywrócenia stanu zgodnego z prawem właściciel, co do zasady, jest uprawniony do żądania nakazania osobie trzeciej, naruszającej jego własność, podjęcia działań prowadzących do zmiany sposobu korzystania z nieruchomości niezgodnego z jego wolą, na inny określony sposób, zgodny z wolą właściciela i zgodny z prawem. Skoro właściciel, zgodnie z art. 222 § 2 K.c., ma prawo żądania zaniechania przez osobę trzecią korzystania z jego nieruchomości w jakikolwiek sposób, to ma tym bardziej prawo do żądania zmiany sposobu korzystania z nieruchomości (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30.01.2009 r., sygn. II CSK 461/08, LEX nr 511038).

Przenosząc te rozważania na stan faktyczny sprawy, wskazać należy, że skoro mają Państwo prawo żądania zaniechania naruszania nieruchomości, to tym samym macie prawo żądania zmiany sposobu korzystania z nieruchomości w ten sposób, że możecie żądać przebudowy linii i wpuszczenia jej w grunt.

Czy można żądać od zakładu energetycznego odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości?

W kwestii odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości istnieje także bogate orzecznictwo sądowe. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym między innymi w uchwale z 17 czerwca 2005 r., w sprawie o sygn. akt III CZP 29/05 [OSNC z 2006 r., nr 4, poz. 64; Lex numer 150121] – właścicielowi przysługuje roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie przez posiadacza służebności w złej wierze z należącej do niego nieruchomości, niezależnie od zgłoszenia roszczenia określonego w art. 222 K.c. Podstawę prawną tego roszczenia stanowią odpowiednio stosowane z mocy art. 230 K.c. przepisy art. 224 i 225 K.c., dotyczące roszczeń właściciela przeciwko samoistnemu posiadaczowi o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy.

Faktyczne władztwo podmiotów eksploatujących różnego typu urządzenia przesyłowe odpowiada władztwu wynikającemu ze służebności gruntowej. Według art. 352 § 1 K.c. – posiadaczem służebności jest osoba, która korzysta z cudzej rzeczy w zakresie odpowiadającym treści służebności. Jak stanowi przepis art. 224 § 2 zdanie 1 K.c. – samoistny posiadacz w dobrej wierze, który dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, obowiązany jest między innymi do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy. Zgodnie z art. 225 K.c., obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze są takie same, jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa. W orzecznictwie utrwalone jest tak zwane tradycyjne rozumienie pojęcia dobrej wiary, zgodnie z którym w dobrej wierze jest ten, kto pozostaje w usprawiedliwionym błędnym przekonaniu, że przysługuje mu prawo, które faktycznie wykonuje.

Ustalenie wysokości wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości

Wyłączną przesłanką roszczeń uzupełniających, znajdujących oparcie w treści art. 225 K.c. w związku z art. 224 § 2 K.c. i 230 K.c., jest posiadanie cudzej rzeczy. Bezpodstawne jest zatem uzależnienie ich zasadności od wystąpienia szkody. Uszczuplenie prawa własności przez wykonywanie służebności usprawiedliwia bowiem co do zasady żądanie odpowiedniego ekwiwalentu.

Posiadanie służebności gruntowej, obecnie zdefiniowanej w art. 305 1 K.c. jako służebność przesyłu, przybiera taką postać, że nie pozbawia w zupełności faktycznego władztwa właściciela nad nieruchomością obciążoną. Dlatego, jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 24 stycznia 2014 r., wydanym w sprawie o sygn. akt V CSK 117/13 [Lex numer 1478715] stosowanie przy ustalaniu wysokości wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości cen rynkowych właściwych dla najmu lub dzierżawy jest nieuzasadnione; w ramach obiektywnych kryteriów można natomiast zastosować odpowiednie ceny rynkowe za korzystanie z nieruchomości w zakresie służebności, których wysokość nie może pomijać stopnia ingerencji w treść prawa własności, mającej wpływ na zakres korzystania z nieruchomości. Jeżeli, ze względu na sposób posiadania służebności lub też ze względu na sposób posadowienia urządzeń przesyłowych, powód może korzystać ze swojej nieruchomości w mniej lub bardziej ograniczonym zakresie, wynagrodzenie za bezumowne korzystanie powinno być odpowiednio obniżone (por. wyrok Sądu Najwyższego z 8 czerwca 2005 r. sygn. akt V CK 679/04, niepubl.).

Sam fakt istnienia po stronie przedsiębiorstwa energetycznego świadomości co do braku ustanowienia na jego rzecz służebności przesyłu, przy jednoczesnym braku uprawnień właścicielskich do spornej nieruchomości, jednoznacznie zatem przesądza ocenę, iż jest posiadaczem służebności w złej wierze, co zgodnie z normą art. 225 K.c. w zw. z art. 244 § 2 K.c. obliguje go do zapłaty na rzecz powoda wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2005 r., w sprawie o sygn. akt III CZP 29/05
3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30.01.2009 r., sygn. II CSK 461/08, LEX nr 511038

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.