Wystąpienie do właściciela o udostępnienie pasa gruntu w celu skomunikowania działki

Żądanie ustanowienia służebności drogowej

Zacznę od wyjaśnienia, że nie ma czegoś takiego jak użyczenie drogi koniecznej. Prawo cywilne pozwala jedynie na żądanie ustanowienia drogi koniecznej: jeśli próby polubowne są bezskuteczne, to na drodze sądowej. Artykuł 145 Kodeksu cywilnego (K.c.) wskazuje:

„§ 1. Jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej (droga konieczna).

§ 2. Przeprowadzenie drogi koniecznej nastąpi z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić. Jeżeli potrzeba ustanowienia drogi jest następstwem sprzedaży gruntu lub innej czynności prawnej, a między zainteresowanymi nie dojdzie do porozumienia, sąd zarządzi, o ile to jest możliwe, przeprowadzenie drogi przez grunty, które były przedmiotem tej czynności prawnej.

§ 3. Przeprowadzenie drogi koniecznej powinno uwzględniać interes społeczno-gospodarczy.”

Droga konieczna za wynagrodzeniem

Droga konieczna jest zatem ustanawiana za wynagrodzeniem, nie jest to użyczenie, które ma charakter darmowy. Oczywiście właściciel działki, przez którą droga ma prowadzić, może (ale nie musi) zgodzić się na bezpłatne zezwolenie na przejazd jego działką, ale gdy tego nie uczyni, to można do tego dochodzić wyłącznie przed sądem, licząc się z tym, że ustanowienie drogi koniecznej wymaga wynagrodzenia na rzecz właściciela działki przez którą przejazd, przechód ma się odbywać.

Wniosek do sądu kosztuje 200 zł, co wynika z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Pozostaje więc Panu polubownie zwrócić się o zgodę na przejazd na piśmie (zawarcie umowy przed notariuszem, ale zapewne sąsiad będzie chciał za to opłaty i ma do tego prawo), a gdy mimo wezwania nie zechce tego uczynić – pozostaje wniosek do sądu. Wzywa Pan właściciela(i) działki, przez którą droga konieczna do Pana działki ma prowadzić.

Wniosek jest zasadny tylko i wyłącznie wtedy, gdy Pana nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich.

Przykłady

Pan Jan kupił działkę budowlaną na wsi, planując wybudowanie tam domu. Niestety, jego nieruchomość nie miała bezpośredniego dostępu do drogi publicznej. Dowiedział się jednak, że sąsiadująca działka ma wąski pas gruntu, który od lat był używany przez innych właścicieli jako nieformalna droga dojazdowa. Pan Jan postanowił zwrócić się do właściciela sąsiedniej działki z prośbą o ustanowienie służebności drogowej. Po rozmowach właściciel wyraził zgodę, ale oczekiwał symbolicznego wynagrodzenia. Po zawarciu umowy, Pan Jan zyskał formalny dostęp do swojej działki, co umożliwiło mu rozpoczęcie budowy.

Pani Maria odziedziczyła działkę po rodzicach, która od wielu lat była otoczona innymi nieruchomościami i nie miała dostępu do drogi publicznej. Przez wiele lat rodzina Marii korzystała z drogi prowadzącej przez działkę sąsiada, jednak nigdy nie uregulowano tego prawnie. Gdy Maria postanowiła sprzedać działkę, potencjalni nabywcy wymagali formalnego ustanowienia drogi koniecznej. Pani Maria napisała do właściciela sąsiedniej działki z prośbą o ustanowienie służebności. Sąsiad zgodził się, jednakże zażądał wynagrodzenia. Po uzgodnieniu warunków, podpisano umowę u notariusza.

Pan Tomasz nabył działkę rolną z zamiarem przekształcenia jej na działkę budowlaną i budowy domu. Jego działka była oddzielona od drogi publicznej przez pas ziemi należący do innego właściciela. Dotychczasowy właściciel działki używał tej ziemi jako drogi dojazdowej. Pan Tomasz postanowił wystąpić do właściciela sąsiadującego gruntu z wnioskiem o ustanowienie służebności drogowej, argumentując, że jego działka nie ma innej możliwości dostępu do drogi publicznej. Właściciel zgodził się, ale poprosił o wynagrodzenie. Pan Tomasz zgodził się na warunki, co pozwoliło mu uzyskać legalny dostęp do swojej działki.

Podsumowanie

W przypadku braku bezpośredniego dostępu do drogi publicznej, właściciel nieruchomości może żądać ustanowienia drogi koniecznej przez sąsiedni grunt, jednak wymaga to wynagrodzenia dla właściciela tej ziemi. Choć polubowne porozumienie jest najlepszym rozwiązaniem, w razie jego braku można wystąpić o ustanowienie służebności drogowej na drodze sądowej. Ważne jest, aby w takich sytuacjach działać zgodnie z przepisami, aby zabezpieczyć swoje prawa do korzystania z nieruchomości.

Oferta porad prawnych

Potrzebujesz wsparcia prawnego w kwestiach związanych z ustanowieniem drogi koniecznej lub innymi sprawami nieruchomości? Skorzystaj z naszych usług online – oferujemy profesjonalne porady prawne oraz sporządzanie pism dostosowanych do Twojej sytuacji. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.