Konflikt między mającym służebność a właścicielem obciążonego lokalu

Proszę o pomoc w sprawie konfliktu między mającymi służebność a właścicielem obciążonego lokalu. Rodzice mają dożywotnią nieodpłatną służebność mieszkania (przekazali gospodarstwo na rzecz mojego męża). Zajmują parter domu. Mają tam sypialnię, duży salon, kuchnię i łazienkę. Czy rodzice powinni płacić za media? Ich stan majątkowy jest bardzo dobry, ale żądają, byśmy to my płacili za wszystko. Relacje między moim mężem a rodzicami są tak złe, że myślimy o wyprowadzce. W załączniku przesyłam dokumenty do analizy.

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Konflikt między mającym służebność a właścicielem obciążonego lokalu

Służebność mieszkania a opłaty za media

Opłaty za media są zawsze kłopotliwe i są zarzewiem konfliktów między uprawnionymi a właścicielem obciążonego lokalu.

Zgodnie z przepisem art. 302 K.c. mający służebność mieszkania może korzystać z pomieszczeń i urządzeń przeznaczonych do wspólnego użytku mieszkańców budynku.

Zakres służebności osobistej i sposób jej wykonywania określa się, uwzględniając osobiste potrzeby uprawnionego, charakter służebności, miejscowe zwyczaje oraz zasady współżycia społecznego (art. 298 K.c.). W każdym jednak przypadku służebność gruntowa powinna być wykonywana w taki sposób, żeby jak najmniej utrudniała korzystanie z nieruchomości obciążonej (art. 297 K.c. w zw. z art. 288 K.c.).

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Czy mający służebność mieszkania jest obowiązany dokonywać napraw i innych nakładów związanych ze zwykłym korzystaniem z lokalu?

Jeżeli nie zapisano inaczej w umowie o ustanowienie służebności mieszkania, mający służebność mieszkania jest obowiązany dokonywać napraw i innych nakładów związanych ze zwykłym korzystaniem z rzeczy, nie obciąża go zaś pełny koszt utrzymania urządzeń mieszkania (art. 297 K.c. w zw. z art. 289 § 1 K.c.).

Bezpłatne użytkowanie oznacza, że użytkownik nie musi płacić na rzecz właściciela żadnego czynszu, wynagrodzenia itp. za korzystanie z lokalu. Moim zdaniem, nie obejmuje ono natomiast zamieszkiwania na koszt osoby trzeciej.

Zgodnie z art. 302 § 2 K.c. do wzajemnych stosunków między mającym służebność mieszkania a właścicielem nieruchomości obciążonej stosuje się odpowiednio przepisy o użytkowaniu przez osoby fizyczne. Natomiast przepisy Kodeksu cywilnego o użytkowaniu przez osoby fizyczne poprzedzone są ogólnymi przepisami o użytkowaniu, które w analizowanym przypadku także znajdują zastosowanie.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Kto ponosi koszty utrzymania lokalu obciążonego służebnością?

Zgodnie z art. 260 § 1 K.c. użytkownik obowiązany jest dokonywać napraw i innych nakładów związanych ze zwykłym korzystaniem z rzeczy. W zakresie nakładów związanych ze zwykłym korzystaniem z rzeczy mieści się z pewnością opłata za media, z których użytkownik korzysta. Dlatego też uważam, że to użytkownik powinien ponosić opłaty za media w takim zakresie, w jaki sam je zużył.

Opłaty te nie były bowiem kosztami utrzymania samego lokalu, jako przedmiotu służebności, tylko należnościami związanymi z korzystaniem z lokalu uiszczanymi przez powodów na podstawie umów zawartych przez nich z dostawcami. Korzystając z mediów, energii elektrycznej przez okres swojego zamieszkiwania w lokalu, powinni je uiszczać we własnym zakresie, bowiem na pewno obowiązek w tym zakresie nie obciąża właściciela, ponieważ nie wynika on z istoty służebności mieszkania, zapisu § 4 umowy darowizny.

Niestety ten temat jest dyskusyjny i prezentowane są też odmienne od mojego poglądy, to znaczy, że w przypadku ustanowienia bezpłatnego użytkowania wszystkie koszty utrzymania mieszkania (opłaty za czynsz oraz należności eksploatacyjne) powinien ponosić właściciel.

Przykłady

Anna i jej teściowie
Anna z mężem odziedziczyli dom po jego rodzicach, którzy zapisali go im w zamian za dożywotnią służebność parteru. Z czasem relacje się pogorszyły – teściowie oczekiwali pełnego utrzymania, mimo że nadal pracowali i mieli oszczędności. Anna twierdziła, że nie powinna płacić za prąd, wodę i ogrzewanie, skoro teściowie korzystają z mediów na własny rachunek. Konflikt narastał, bo rodzice powoływali się na „bezpłatną służebność”, rozumiejąc ją jako całkowite utrzymanie przez właścicieli.

 

Marek i jego babcia
Marek odziedziczył dom po dziadkach. Babcia, mająca służebność mieszkania, zajmowała jeden pokój i wspólną kuchnię. Przez lata wszystko było dobrze, ale kiedy Marek założył rodzinę, rachunki za gaz i prąd wzrosły. Marek poprosił babcię o udział w kosztach, co spotkało się z ostrą reakcją – „przecież mam służebność i nic nie muszę płacić”. Sprawa skończyła się na mediacjach rodzinnych, które wskazały, że obowiązek współpłacenia za media jest uzasadniony, jeśli zużycie jest znaczące.

 

Ewa i wujek z służebnością
Ewa otrzymała mieszkanie od wujka, który zastrzegł sobie służebność jednego pokoju. Problem pojawił się, gdy wujek zaczął intensywnie korzystać z internetu, telewizji i pralki. Ewa zaproponowała udział w opłatach, ale wujek odmówił, powołując się na akt notarialny. Sprawa wymagała opinii prawnika, który wskazał, że choć służebność nie oznacza obowiązku płacenia czynszu, to korzystanie z mediów może podlegać rozliczeniu według faktycznego zużycia.

Podsumowanie

Służebność mieszkania, choć często wynika z rodzinnych ustaleń i dobrej woli, bywa źródłem poważnych konfliktów. Zwłaszcza kwestie opłat za media, zakresu korzystania z lokalu czy codziennego współżycia potrafią skomplikować relacje między właścicielem a uprawnionym. Kluczowe jest, by warunki służebności były jasno określone – najlepiej na piśmie – i zgodne z obowiązującym prawem. W razie wątpliwości warto skorzystać z porady prawnika, by uniknąć nieporozumień i chronić swoje interesy.

Oferta porad prawnych

Oferujemy profesjonalne porady prawne online – szybko, wygodnie i bez wychodzenia z domu. Wystarczy, że opiszesz swoją sprawę, a nasi prawnicy przeanalizują ją i przygotują jasną, konkretną odpowiedź dostosowaną do Twojej sytuacji. Gwarantujemy poufność, rzetelność i terminowość. Pomagamy w sprawach cywilnych, rodzinnych, spadkowych, majątkowych i wielu innych.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Izabela Nowacka-Marzeion

O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion

Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.



Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

odpowiedziprawne.pl

prawo-budowlane.info

spolkowy.pl

prawo-cywilne.info

poradapodatkowa.pl