Ryzyko zakupu mieszkania ze służebnością

• Data: 2022-02-11 • Autor: Katarzyna Bereda

Chcę kupić mieszkanie, ale jest z nim pewien problem. Właściciel ustanowił służebność na brata, który wyprowadzi się ponoć do USA i już nie wróci. Właściciel załatwia zniesienie służebności, ale to może potrwać. Pracownik biura nieruchomości zapewnia, że nie ma z tym problemu, bo w akcie notarialnym będzie wpis o zniesieniu służebności. Nie wiem, czy to nie ryzyko zakup takiego mieszkania bez niedokończonej procedury zniesienia służebności. Proszę o pomoc.

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Ryzyko zakupu mieszkania ze służebnością

Mieszkanie obciążone służebnością

W mojej ocenie powinna Pani poczekać do zakupu mieszkania do czasu zniesienia służebności osobistej mieszkania, bowiem w przypadku rezygnacji uprawnionego z dobrowolnego zniesienia służebności niniejsze może być później długotrwałe i utrudnione.

Zgodnie z treścią art. 296 Kodeksu cywilnego „nieruchomość można obciążyć na rzecz oznaczonej osoby fizycznej prawem, którego treść odpowiada treści służebności gruntowej (służebność osobista)”.

Zgodnie z opinią doktryny, a w szczególności red. Pietrzykowskiego, „sużebność osobista stanowi majątkowe prawo podmiotowe (ograniczone prawo rzeczowe) »przywiązane do osoby«” (zob. A. Wąsiewicz, w: System, t. II, s. 715).

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Służebności osobiste

Służebność osobista może mieć treść zbliżoną do treści użytkowania, a mianowicie polegać na używaniu nieruchomości obciążonej oraz pobieraniu jej pożytków, jednak w przeciwieństwie do użytkowania służebność służy jedynie ograniczonemu korzystaniu z nieruchomości. Służebności osobiste wykazują pewne podobieństwa do spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu (pod względem zakresu możliwego korzystania z nieruchomości i braku związania z innym prawem), jednak np. służebność używania może być traktowana zasadniczo jako prawo jednopodmiotowe (przysługujące jednej osobie), służebności osobiste zaś są w ogólności – w przeciwieństwie do praw spółdzielczych – niezbywalne i nie podlegają dziedziczeniu.

Spółdzielcze własnościowe prawa do lokalu mogą natomiast obciążać jedynie nieruchomości należące do spółdzielni mieszkaniowych, a także być nabywane nie tylko przez osoby fizyczne, lecz również przez osoby prawne.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Wygaśnięcie służebności

Zgodnie bowiem z treścią art. 299 Kodeksu cywilnego służebność osobista wygasa najpóźniej ze śmiercią uprawnionego. Służebność osobista może również wygasnąć z innych powodów niż śmierć osoby uprawnionej. Wygasa ona najpóźniej ze śmiercią uprawnionego, ale przyczyn wygaśnięcia może być wiele, m.in. zrzeczenie się ograniczonego prawa rzeczowego (246 Kodeksu cywilnego), konfuzja (art. 247), niewykonywanie przez lat 10 (art. 293 w zw. z art. 297), zmiana stosunków gospodarczych (art. 294 w zw. z art. 297) – zob. szczegółowe wyliczenie dokonane przez M. Jankowską, w: M. Habdas, M. Fras, Komentarz KC, t. 2, 2018, art. 299, teza 2; też A. Kosiba, Wygaśnięcie, s. 65.

Z uwagi na powyższe, jak Pani widzi, jak najbardziej służebność wygaśnie w przypadku zrzeczenia się jej przez uprawnionego, jednak radziłabym Pani poczekać z momentem zakupu do dokonania niniejszej czynności, gdyż nie jest to czynność skomplikowana – wystarczające jest udanie się obecnego właściciela i uprawnionego do notariusza w celu złożenia oświadczenia. Zaznaczam bowiem, iż zakup nieruchomości ze służebnością wiąże się z niższą ceną rynkową nieruchomości i ryzykiem, że uprawniony jednak wprowadzi się do nieruchomości i nie będzie chciał jej uchylić.

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

Przykłady

Niespodziewany powrót uprawnionego
Pani Anna kupiła mieszkanie z obciążeniem służebności na rzecz starszej ciotki sprzedającego. Ciotka mieszkała za granicą od 10 lat i zapewniała, że nie zamierza wracać. Niestety, po kilku miesiącach zmieniła zdanie i wróciła do Polski, żądając prawa do zamieszkania. Pani Anna musiała udostępnić jej pokój i wspólne części mieszkania, co znacznie utrudniło życie.

 

Odmowa zniesienia służebności
Pan Krzysztof kupił mieszkanie z wpisem o planowanym zniesieniu służebności na rzecz byłego właściciela. Mimo ustaleń, były właściciel nagle wycofał się ze zgody na jej zniesienie. Sprawa trafiła do sądu, który przez dwa lata rozpatrywał roszczenia. W tym czasie Pan Krzysztof nie mógł spokojnie korzystać z nieruchomości.

 

Trudności ze sprzedażą
Pani Ewa nabyła mieszkanie z obciążeniem służebnością, wierząc, że to formalność, którą szybko uda się usunąć. Po kilku latach postanowiła sprzedać mieszkanie, jednak potencjalni nabywcy obawiali się, że osoba z prawem służebności może w każdej chwili wrócić. Finalnie Pani Ewa musiała znacznie obniżyć cenę, aby znaleźć kupca.

Podsumowanie

Zakup mieszkania obciążonego służebnością niesie ze sobą istotne ryzyko, nawet jeśli sprzedający zapewnia o rychłym zniesieniu tego ograniczenia. Służebność osobista daje uprawnionemu prawo do korzystania z nieruchomości, co w praktyce może prowadzić do poważnych komplikacji, takich jak niespodziewany powrót uprawnionego, odmowa zniesienia służebności czy trudności w dalszej odsprzedaży mieszkania. Dlatego przed podjęciem decyzji warto poczekać na formalne zniesienie służebności, aby uniknąć problemów prawnych i życiowych.

Oferta porad prawnych

Jeśli planujesz zakup mieszkania obciążonego służebnością lub masz wątpliwości dotyczące swojej sytuacji prawnej, skorzystaj z naszej profesjonalnej pomocy online. Oferujemy szybkie i rzetelne porady prawne, analizę dokumentów oraz wsparcie w podejmowaniu bezpiecznych decyzji. Skontaktuj się z nami, aby uniknąć ryzyka i zapewnić sobie spokój podczas transakcji.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Katarzyna Bereda

O autorze: Katarzyna Bereda

Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.



Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

odpowiedziprawne.pl

prawo-budowlane.info

spolkowy.pl

prawo-cywilne.info

poradapodatkowa.pl