Przebudowa trafostacji przez zakład energetyczny

Nabycie służebności przez zasiedzenie

Odpowiedź na Pana pytanie, czy ewentualne rozwiązanie problemu zależy od tego, jak długo słupy, linie i transformator znajdują się na działce. Jeśli 30 lat – to raczej Pan nic nie wskóra, nawet kierując sprawę do sądu, albowiem przedsiębiorstwo energetyczne dysponuje okresem do zasiedzenia służebności.

Zdarzeniem prawnym prowadzącym do nabycia służebności może być zasiedzenie, które jest sposobem nabycia własności lub ograniczonego prawa rzeczowego (służebności gruntowej) przez upływ oznaczonego w ustawie czasu. W orzecznictwie podkreślono, iż możliwość nabycia służebności gruntowej przez zasiedzenie stanowi jej cechę wyróżniającą w tym znaczeniu, że służebność gruntowa jest jedynym ograniczonym prawem rzeczowym, które może powstać ex lege w wyniku zasiedzenia (tak Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z dnia 9 sierpnia 2011 r., sygn. akt III CZP 10/11). Przepisy o nabyciu własności nieruchomości przez zasiedzenie stosuje się, co należy podkreślić, tylko odpowiednio do zasiedzenia służebności, co oznacza, że znajdą odpowiednie zastosowanie art. 172–173 i art. 175–176 K.c. Definicja posiadacza służebności zawarta jest w art. 352 K.c., zgodnie z którym „kto faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności, jest posiadaczem służebności”. W myśl natomiast stosowanego odpowiednio art. 176 K.c. „jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania służebności, obecny posiadacz służebności może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika”. Należy zaznaczyć, że posiadanie służebności jest posiadaniem prawa, a więc posiadaniem odrębnym w stosunku do posiadania rzeczy. Posiadanie służebności gruntowej jest posiadaniem specyficznym. Jest to posiadanie swoiste, gdyż nie łączy się z władztwem nad rzeczą w dosłownym znaczeniu. Podmiot wykonujący służebność korzysta z cudzej rzeczy tylko w oznaczonym zakresie, nierzadko bardzo wąskim, w istocie nie władając nią. Posiadanie prowadzące do zasiedzenia służebności gruntowej polega na korzystaniu z gruntu w takim zakresie i w taki sposób, w jaki czyniłaby to osoba, której przysługuje służebność. Do takiego specyficznego posiadania należy stosować, zgodnie z art. 352 § 2 K.c., odpowiednio przepisy o posiadaniu rzeczy (art. 336 K.c.). Władanie w zakresie służebności gruntowej musi być wykonywane dla siebie. Artykuł 292 K.c. przewiduje, że służebność gruntowa może być nabyta przez zasiedzenie tylko w wypadku, gdy polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia.

Utrwalony został przy tym w orzecznictwie Sądu Najwyższego pogląd, że dopuszczalne było przed wejściem w życie art. 305¹–305⁴ K.c. nabycie przez zasiedzenie służebności o treści odpowiadającej służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorstwa, a okres występowania na nieruchomości stanu faktycznego odpowiadającego treści służebności przesyłu przed wejściem w życie art. 305¹–305⁴ K.c. podlega doliczeniu do czasu posiadania wymaganego do zasiedzenia tej służebności (uchwały Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2008 r., sygn. akt III CZP 89/08, z dnia 27 czerwca 2013 r., sygn. akt III CZP 31/13, z dnia 22 maja 2013 r., sygn. akt III CZP 18/13, wyrok z dnia 12 grudnia 2012 r., sygn. akt II CSK 389/08). Sąd Najwyższy w przedstawionym orzecznictwie zawarł argumentację, że konstrukcja służebności przesyłu objęta ustawą z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz zmianie niektórych innych ustaw i cel jej wprowadzenia polegał na potwierdzeniu wcześniejszego orzecznictwa. Do tej pory służebność odpowiadająca treści służebności przesyłu funkcjonowała jedynie na podstawie orzecznictwa i w ustawie z dnia 30 maja 2008 r. doszło do jej powtórzenia w art. 305¹ do 305⁴ K.c. bez istotnych zmian. W konsekwencji, w odniesieniu do służebności przesyłu należy wyraźnie oddzielić dwie konstrukcje: służebności o treści odpowiadającej służebności przesyłu, która mogła zostać nabyta przez zasiedzenie przed dniem 3 sierpnia 2008 r., oraz służebności przesyłu. Obydwa prawa mają analogiczną treść oraz pełnią te same funkcje, nie oznacza to jednak, że można je utożsamiać. Odmienna jest przede wszystkim ich podstawa prawna – art. 145 i 292 K.c. oraz art. 305¹–305⁴ K.c. Jeżeli okres zasiedzenia wymagany do zasiedzenia służebności upłynął przed dniem 3 sierpnia 2008 r., to posiadacz nabywał służebność odpowiadającą treści służebności przesyłu. Natomiast w sytuacji, gdy upływ okresu posiadania następował po tym dniu, posiadacz nabywał służebność przesyłu.

Proszę wystąpić pisemnie do PGE z żądaniem przedstawienia tytułu prawnego do nieruchomości pod rygorem skierowania sprawy na drogę sądową o usunięcie transformatora. Jeśli jednak transformator znajduje się tam od 30 lat – roszczenie może okazać się bezzasadne, a PGE może zezwolić na przesunięcie linii na Pana koszt.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.