Umieszczenie dożywotnika w domu pomocy społecznej
• Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Czy umowa dożywocia wyklucza umieszczenie dożywotnika w domu pomocy społecznej?
Umieszczenie w DPS osoby, która zbyła majątek w drodze dożywocia
Zacznę od tego, że przepisy administracyjne w zakresie kierowania do DPS nie zawierają w tym temacie żadnych ograniczeń.
Ograniczeniem może być prawo cywilne, naruszenie umowy dożywocia i roszczenia z tym związane.
Oczywiście o umieszczeniu w DPS decyduje organ. Ale nie ma żadnego przepisu wykluczającego umieszczenie w DPS osoby, która zbyła majątek w drodze dożywocia.
Zgodnie z art. 908 Kodeksu cywilnego (K.c.) – „jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym”.
Ustawowy zakres świadczeń wskazuje na dążenie do zapewnienia dożywotnikowi środków utrzymania, ale także przesądza o konieczności pozostawania stron w bezpośredniej ze sobą styczności i bliskich stosunkach osobistych.
W przypadku umieszczenia w DPS nie będzie spełniony charakter osobistego świadczenia opieki.
Obowiązki umowy o dożywocie
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 grudnia 2004 roku (sygn. akt I CK 296/04) stwierdził, że: „Kształtowanie w sposób odmienny od pierwotnie umówionego wzajemnych obowiązków umowy o dożywocie nie narusza treści art. 908 k.c. Zgodny z wolą dożywotnika pobyt w domu pomocy społecznej i na jego własny koszt, sam w sobie, nie stanowi dostatecznej podstawy rozwiązania umowy o dożywocie (…)”.
Jeśli dożywotnik się zgadza na DPS, obciążony dożywociem w ramach umowy może płacić za DPS choćby częściowo. Jeśli jednak dożywotnik nie zgadza się na takie coś, to ma do tego pełne prawo. I jest to przeszkoda.
Dożywotnik może na podstawie art. 913 § 1 K.c. wystąpić do sądu z powództwem o zamianę wszystkich lub niektórych uprawnień przysługujących mu na podstawie umowy na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień.
Przykłady
Pani Maria i konflikt z rodziną
Pani Maria, 82-letnia wdowa, przekazała swoje mieszkanie wnukowi w zamian za dożywotnią opiekę. Początkowo wszystko układało się dobrze, ale po kilku latach wnuk ożenił się i zmienił priorytety. Pani Maria zaczęła czuć się niechciana, a jej potrzeby były ignorowane. W końcu rodzina zdecydowała o umieszczeniu jej w DPS, na co nie wyraziła zgody. Wystąpiła do sądu o zamianę świadczeń z umowy na rentę, aby samodzielnie pokrywać koszty opieki.
Pan Jan i dobrowolne przejście do DPS
Pan Jan, 78-letni emeryt, przekazał swój dom siostrzeńcowi, który zobowiązał się do jego utrzymania. Po kilku latach stan zdrowia Pana Jana pogorszył się na tyle, że wymagał całodobowej opieki. Nie chcąc być ciężarem dla rodziny, sam podjął decyzję o przeprowadzce do DPS, a siostrzeniec, zgodnie z umową, partycypował w kosztach jego pobytu.
Państwo Kowalscy i niedotrzymanie umowy
Małżeństwo Kowalskich podpisało umowę dożywocia z dalekim krewnym, który obiecał im spokojną starość. Po kilku latach krewny sprzedał nieruchomość i zerwał kontakt. Państwo Kowalscy znaleźli się w trudnej sytuacji i zostali skierowani do DPS. Wystąpili do sądu o rozwiązanie umowy dożywocia, powołując się na rażące naruszenie obowiązków przez nabywcę.
Podsumowanie
Umowa dożywocia nie wyklucza możliwości umieszczenia dożywotnika w domu pomocy społecznej, choć może rodzić prawne konsekwencje. Jeśli strony zgodnie ustalą, że pobyt w DPS jest najlepszym rozwiązaniem, dożywotnik może tam trafić, a nabywca nieruchomości może partycypować w kosztach utrzymania. Problem pojawia się, gdy dożywotnik sprzeciwia się takiej decyzji lub gdy nabywca uchyla się od obowiązków wynikających z umowy. W takiej sytuacji dożywotnik może domagać się zamiany świadczeń na rentę lub nawet rozwiązania umowy. Kluczowe jest więc przestrzeganie zobowiązań i respektowanie praw osoby starszej.
Oferta porad prawnych
Jeśli masz wątpliwości dotyczące umowy dożywocia, jej skutków prawnych lub problemów związanych z umieszczeniem dożywotnika w domu pomocy społecznej, skorzystaj z profesjonalnej porady prawnej online. Skontaktuj się z nami wygodnie i szybko – pomożemy znaleźć najlepsze rozwiązanie dostosowane do Twojej sytuacji.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
» Służebność drogi, zagrodzenie i kwestie związane z podłączeniem prądu na działce
» Odszkodowanie za ukrytą kanalizację na działce
» Jak określić wartość przedmiotu sporu w sprawie o zasiedzenie drogi koniecznej?
» Jak zabezpieczyć prawo do służebności po śmierci właściciela mieszkania bez księgi wieczystej?
» Służebność mieszkania jako ochrona dla małżonka, jak uniknąć konfliktów po śmierci?
Polecamy
- Zmuszenie gminy do przygotowania drogi dojazdowej do działki budowlanej
- Czy muszę wyrazić zgodę na przeprowadzenie kabla na mojej ziemi?
- Przesunięcie słupa elektrycznego na koszt zakładu energetycznego
- Przesunięcie słupa do granicy działki a pokrycie kosztów przez energetykę
- Linie średniego napięcia na posesji
- Minimalna szerokość drogi dojazdowej - 3 m czy 5 m?
Popularne w dziale
Zadaj pytanie »
- Odpłatna i nieodpłatna służebność mieszkania
- Kto ponosi opłaty za nieruchomość przy nieodpłatnej służebności?
- Służebność mieszkania a płacenie rachunków - kto płaci za media, właściciel czy służebnik?
- Notarialna umowa dożywocia zamyka roszczenia rodzeństwa
- Przepisanie domu za opiekę a zachowek
- Wykreślenie dożywocia z księgi wieczystej
