Darowizna mieszkania z ustanowioną służebnością

Służebność osobista mieszkania

Jeżeli to szwagier posiadał uprawnienie służebności osobistej mieszkania, to służebność ta wygasa z chwilą jego śmierci. Zgodnie bowiem z treścią art. 299 Kodeksu cywilnego służebność osobista wygasa najpóźniej ze śmiercią uprawnionego. Zgodnie natomiast z art. 300 służebności osobiste są niezbywalne.

Nie można również przenieść uprawnienia do ich wykonywani Z uwagi na powyższe, jeżeli to szwagier był uprawniony z tytułu służebności, nie mógł jej przenieść na kogoś innego, a z chwilą śmierci służebność ta wygasła.

Nieruchomość obciążona służebnością

Jeżeli jednak mieszkanie było szwagra, a to jego mama posiada służebność mieszkania, to służebność ta trwa nadal – bo obciąża ona nieruchomość i będzie trwała aż to śmierci jego mamy. Jeżeli bratanek przyjął nieruchomość w spadkobraniu, to obowiązany on jest ponosić koszty związane z utrzymaniem nieruchomości oraz ponosić nakłady konieczne na nieruchomość.

Zgodnie bowiem z treścią art. 302 § 2 Kodeksu cywilnego do wzajemnych stosunków między mającym służebność mieszkania a właścicielem nieruchomości obciążonej stosuje się odpowiednio przepisy o użytkowaniu przez osoby fizyczne. Odnosząc się natomiast do powyższego odesłania w zakresie przepisów o użytkowaniu, należy podnieść, iż mając na uwadze art. 260 § 1, użytkownik obowiązany jest dokonywać napraw i innych nakładów związanych ze zwykłym korzystaniem z rzeczy. O potrzebie innych napraw i nakładów powinien niezwłocznie zawiadomić właściciela i zezwolić mu na dokonanie potrzebnych robót.

Zgodnie natomiast z art. 258 w stosunkach wzajemnych między użytkownikiem a właścicielem użytkownik ponosi ciężary, które zgodnie z wymaganiami prawidłowej gospodarki powinny być pokrywane z pożytków rzeczy.

Pokrywanie opłat związanych z zamieszkiwaniem służebnika

W oparciu o powyższe wskazuję, iż uprawniony do służebności, a więc mama zmarłego, ma obowiązek pokrywać wszelkie opłaty związane z jej zamieszkiwaniem – opłaty za media, czynsz do wspólnoty, opłaty związane z uszkodzeniami zajmowanych pomieszczeń. Jeżeli służebność dotyczy tylko kilku pomieszczeń, a nie całej nieruchomości, z tytułu reszty obowiązany ponosić jest właściciel nieruchomości. W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że do obciążeń użytkownika należy zaliczyć podatki i inne ciężary publiczne, obowiązkowe ubezpieczenia majątkowe. W przypadku prawa użytkowania lokalu mieszkalnego do tej kategorii dołączyć trzeba opłaty eksploatacyjne związane z korzystaniem z lokalu (tak wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 19 lipca 2011 r., sygn. akt III SA/Lu 184/2011).

Właściciel może dokonać sam nakładów i żądać ich zwrotu na podstawie przepisów o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia (art. 259 Kodeksu cywilnego) albo po wygaśnięciu prawa żądać wynagrodzenia szkody spowodowanej niewykonaniem tego obowiązku przez użytkownika (art. 262) – chodzi oczywiście o nakłady, których powinien dokonać użytkownik, a tego nie zrobił (K. Zaradkiewicz, w: Pietrzykowski, Komentarz KC, t. I, 2015, s. 813–816).

Z uwagi na powyższe mamę zmarłego obciążają opłaty związane z wykonywaniem służebności oraz nakłady związane ze zwykłym korzystaniem z rzeczy przez nią – tj. odmalowywanie zajmowanych pomieszczeń, naprawy bieżące itp. Na właścicielu ciążą natomiast obowiązki napraw i nakładów innych niż związane ze zwykłym korzystaniem z rzeczy.

Chodzi o nakłady, które wynikają z istoty (charakteru) rzeczy, są związane z jej eksploatacją itp., którą realizują inne osoby niż użytkownik – mowa tu więc o dużych remontach całej nieruchomości, co nie powinno obciążać uprawnionego w zakresie służebności.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼