Umieszczenie matki w DPS która miała dożywocie, a ponoszenie kosztów za pobyt DPS

Kto ponosi opłaty za pobyt osoby w domu pomocy społecznej?

Kwestię odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej regulują przepisy art. 61 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, zgodnie z którymi:

„Art. 61

1. Obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej są w kolejności:

1) mieszkaniec domu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka,

2) małżonek, zstępni przed wstępnymi,

3) gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej

– przy czym osoby i gmina określone w pkt 2 i 3 nie mają obowiązku wnoszenia opłat, jeżeli mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność.

2. Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wnoszą:

1) mieszkaniec domu, nie więcej jednak niż 70% swojego dochodu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, nie więcej niż 70% tego dochodu;

2) małżonek, zstępni przed wstępnymi - zgodnie z umową zawartą w trybie art. 103 ust. 2:

a) w przypadku osoby samotnie gospodarującej, jeżeli dochód jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, jednak kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% tego kryterium,

b) w przypadku osoby w rodzinie, jeżeli posiadany dochód na osobę jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, z tym że kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie;

3) gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej - w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej a opłatami wnoszonymi przez osoby, o których mowa w pkt 1 i 2”.

Co jeżeli emerytura osoby przebywającej w DPS nie wystarcza na pokrycie kosztów jej pobytu w placówce?

Jak wynika z cytowanego przepisu, zasadą jest, że opłaty powinny być w pierwszej kolejności pokrywane przez mieszkańca DPS-u. Jednakże, jak wynika z Pana opisu, rozumiem, że emerytura Pana mamy nie pokrywa opłat za DPS. W takiej sytuacji w dalszej kolejności (w związku z tym, że Pana tata już nie żyje) opłatą obciążeni zostają zstępni. Do grupy tej zaliczamy dzieci, wnuki i dalsze potomstwo. Obciążenie opłatą zależne jest wysokości uzyskiwanych dochodów, które wynosić muszą co najmniej 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. Konieczne jest więc ustalenie całego dochodu uzyskiwanego przez rodzinę, a następnie podzielenie go na liczbę domowników.

Niezależnie jednak od rozwiązań przewidywanych przez cytowaną ustawę, mogą pojawić się także inne podstawy zobowiązujące do ponoszenia kosztów DPS. Otóż, jak wynika z Pana opisu, Pana siostra otrzymała całe gospodarstwo wraz z mamą i miała jej zapewnić dom i opiekę do końca jej życia. Opisany stan pozwala mocno przypuszczać że pomiędzy Pana siostrą i Pana mamą, zawarta została tzw. umowa dożywocia. Umowa ta zdefiniowana została w art. 908 Kodeksu cywilnego:

„Art. 908

§ 1. Jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

§ 2. Jeżeli w umowie o dożywocie nabywca nieruchomości zobowiązał się obciążyć ją na rzecz zbywcy użytkowaniem, którego wykonywanie jest ograniczone do części nieruchomości, służebnością mieszkania lub inną służebnością osobistą albo spełniać powtarzające się świadczenia w pieniądzach lub w rzeczach oznaczonych co do gatunku, użytkowanie, służebność osobista oraz uprawnienie do powtarzających się świadczeń należą do treści prawa dożywocia.

§ 3. Dożywocie można zastrzec także na rzecz osoby bliskiej zbywcy nieruchomości”.

Dożywotnie utrzymanie w zamian za przeniesienie własności nieruchomości

Zasadne wydaje się zatem przyjęcie, że jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie, powinien on także ponosić koszty umiejscowienia dożywotnika w domu pomocy społecznej. Co prawda, nie wynika to bezpośrednio z przepisów ustawy o pomocy społecznej, ale wniosek taki należy wyciągnąć na podstawie przepisów ogólnych kodeksu cywilnego. Dlatego też, w przypadku jeśli ustalany jest Pana wskaźnik dochodowy, sugerowałbym zwrócenie w pierwszej kolejności uwagi DPS-owi, że osobą zobowiązaną do utrzymania Pana mamy jest w oparciu o umowę dożywocia Pana siostra.

Jeśli chodzi zaś o ostatnią kwestię, to wiele zależy od tego, w jakiej formie prowadzona jest Pana działalność gospodarcza. Faktycznie, jeśli jest to spółka prawa handlowego, wówczas posiada ona osobowość prawną i jest odrębnym od Pana podmiotem. Jeśli jednak działalność prowadzona jest w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej bądź spółki cywilnej z Pana żoną, wówczas dochód firmy odpowiada dochodowi Pana rodziny. Z drugiej strony, nic nie powinno stać na przeszkodzie, żeby w DPS-ie przedstawić PIT, w którym także wskazany jest Pana dochód.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej - Dz.U. 2004 nr 64 poz. 593

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.