Właściciel chce rozwiązać dożywotnią umowę użyczenia mieszkania, co robić?

Kluczem do zakresu Pańskich uprawnień jest treść umowy, którą zawarł Pan z właścicielem nieruchomości. Przysługuje więc Panu dokładnie taki zakres uprawnień i ochrony, jaki w umowie przewidziano.

Pisze Pan, że jest to „dożywotnia umowa użyczenia mieszkania”. Zatem tylko analiza treści umowy dałaby jednoznaczną odpowiedź, czy ma ona cechy umowy użyczenia, czy służebności osobistej. Nie ukrywam, że w pierwszym przypadku – użyczenia, byłoby to mniej korzystne i właściciel po prostu umowę mógłby Panu wypowiedzieć. Natomiast jeżeli chodzi o służebność dożywocia lub służebność osobistą mieszkania, to wówczas sprzedaż nie ruchomości niczego nowego nie wnosi – Pan nadal mógłby korzystać ze swoich uprawnień. Oczywiście przy dożywociu (służebności) Kodeks cywilny przewiduje jej zniesienie, ale za ustaleniem odpowiedniej renty.

„Art. 303. [Zamiana służebności na rentę]

Jeżeli uprawniony z tytułu służebności osobistej dopuszcza się rażących uchybień przy wykonywaniu swego prawa, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zamiany służebności na rentę.”

A także:

„Art. 913. [Zmiana dożywocia na rentę; rozwiązanie umowy]

§ 1. Jeżeli z jakichkolwiek powodów wytworzą się między dożywotnikiem a zobowiązanym takie stosunki, że nie można wymagać od stron, żeby pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczności, sąd na żądanie jednej z nich zamieni wszystkie lub niektóre uprawnienia objęte treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień.

§ 2. W wypadkach wyjątkowych sąd może na żądanie zobowiązanego lub dożywotnika, jeżeli dożywotnik jest zbywcą nieruchomości, rozwiązać umowę o dożywocie.

Art. 914. [Skutki zbycia nieruchomości przez zobowiązanego]

Jeżeli zobowiązany z tytułu umowy o dożywocie zbył otrzymaną nieruchomość, dożywotnik może żądać zamiany prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tego prawa.

Art. 915. [Odpowiednie stosowanie]

Przepisy dwóch artykułów poprzedzających stosuje się odpowiednio do umów, przez które nabywca nieruchomości zobowiązał się, w celu zapewnienia zbywcy dożywotniego utrzymania, do obciążenia nieruchomości użytkowaniem z ograniczeniem jego wykonywania do części nieruchomości.”

Widzimy więc, że prawo tylko w drodze wyjątku przewiduje zamianę służebności na rentę, ale nigdy nie pozwala zmienić warunków dożywocia z bezpłatnego na odpłatne. Tak oto wygląda ogólnie sytuacja Pana – tylko analiza łączącej Pana z właścicielem mieszkania umowy pozwoliłaby na szczegółowe rozstrzygnięcie problemu.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) – link do formularza z indywidualną pomocą prawną »