Umowa dożywocia a długi dożywotnika

• Autor: Marek Gola

Moja mama w drodze umowy dożywocia stała się właścicielką mieszkania swojego brata. Wujek jest człowiekiem samotnym, przed laty się rozwiódł z żoną, z tego małżeństwa ma troje dzieci, ale nie utrzymują z nim kontaktów. Wujek jest mocno zadłużony, jego długi powstały już po rozwodzie. Wobec wujka prowadzona jest egzekucja komornicza z emerytury, ale samo mieszkanie nie było nigdy zajęte. Co się stanie z długiem wujka po jego śmierci, czy istnieje ryzyko, że będzie egzekwowany od mojej mamy, gdyż stała się właścicielką mieszania wujka?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Umowa dożywocia a długi dożywotnika

Czym się różni umowa dożywocia od umowy darowizny?

Podstawę prawną opinii stanowią przepisy Kodeksu cywilnego (K.c.) oraz Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.).

Przyjmuję, że umowa pomiędzy Pana mamą a wujkiem jest umową dożywocia, a nie umową darowizny. Ma to istotne znaczenie, że do przeniesienia prawa własności nie doszło w drodze darowizny, lecz na podstawie umowy cywilnoprawnej, jaką jest umowa dożywocia. Taka bowiem umowa jest odpłatna i reguluje wzajemne stosunki cywilnoprawne, czyli prawa i obowiązki obydwu stron czynności prawnej. Umowa dożywocia, jako odpłatna, nie jest tym samym co darowizna.

Umowa dożywocia a zachowek

Istotne jest, iż w przypadku śmierci wujka jego spadkobiercy (dzieci) nie będą mogły dochodzić zachowku. Podobnie wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 19 lipca 2006 roku (sygn. akt. VI ACa 99/2006), w którym stwierdził, iż „umowa o przekazanie gospodarstwa rolnego następcy w zamian za świadczenie z ubezpieczenia społecznego, wobec zawarcia w niej elementów z różnych dziedzin prawa, ma niejednorodny charakter, jednakże ze względu na zakres regulacji oraz cel, jakiemu ma służyć, nie może być ona z punktu widzenia zachowku traktowana tak, jak umowa darowizny w rozumieniu przepisu art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, a tylko takie darowizny doliczane są do spadku przy obliczaniu zachowku po myśli przepisu art. 993 Kodeksu cywilnego”.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Dziedziczenie długów po zmarłym

Z uwagi na powyższe, po śmierci wujka w pierwszej kolejności spadek po nim nabędą jego dzieci. Gdyż, jak mówi przepis, w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku. W braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice. Innymi słowy, jeśli dzieci odrzucą spadek, wówczas ich dzieci, o ile takowe są, wstąpią w ich miejsce. Jeżeli będą to małoletnie dzieci, wówczas sąd będzie musiał wyrazić zgodę na odrzucenie spadku. Sąd wyrazi zgodę jedynie na wniosek rodziców. Sąd nie podejmuje takich czynności z urzędu.

Jeżeli dzieci i ich dzieci odrzucą spadek, wówczas rodzice wujka wejdą w krąg spadkobierców. W braku zstępnych i małżonka spadkodawcy cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych. Jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych. W ten sposób Pana mama mogłaby dziedziczyć po swoim bracie. Należy jednak zauważyć, że mieszkanie nie wchodzi do spadku, a zatem konieczne byłoby odrzucenie spadku. Pana mama, przez to, że stała się właścicielką mieszkania, nie będzie ponosiła odpowiedzialności za długi brata. Jeżeli Pana mama odrzuci spadek, wówczas Pan także musi spadek odrzucić, a jeżeli ma Pan długi, wówczas musi Pan skierować do sądu wniosek o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku.

Na odrzucenie spadku macie Państwo 6 miesięcy od dnia powzięcia wiedzy o powołaniu do spadku.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Marek Gola

O autorze: Marek Gola

Radca prawny, doktorant w Katedrze Prawa Karnego Procesowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, zdał aplikację radcowską w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Katowicach. Specjalizuje się w szczególności w prawie karnym materialnym i procesowym, bliskie jest mu też prawo pracy, prawo rodzinne oraz prawo handlowe. Udzielił już ponad 2000 porad prawnych, pomagając osobom pokrzywdzonym przez nieuczciwych pracodawców, a także tym, w których życie (nie zawsze słusznie) wtargnęła policja i prokuratura.



Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

odpowiedziprawne.pl

prawo-budowlane.info

spolkowy.pl

prawo-cywilne.info

poradapodatkowa.pl

Szukamy prawnika »