Wpis w akcie darowizny rocznej wartość służebności osobistej

Darowizna mieszkania z wpisaną służebnością osobistą

W przedłożonej umowie darowizny zapisano dość klasyczną konstrukcję służebności osobistej mieszkania. Niestety, ta umowa w żaden sposób nie nawiązuje do sfinansowania przez Panią zakupu tego mieszkania (wykupienia od gminy na rzecz mamy). Umowa darowizny dość klasycznie określa układ Pani wobec darczyńcy. Jest darowizna i służebność – każda z nich została skalkulowana co do wartości.

Odpowiadam więc najpierw na Pani pytania:

W akcie darowizny mam wpisaną roczną wartość służebności osobistej w kwocie 3220 zł, co po skapitalizowaniu wynosi 32200 zł. Co to znaczy? Czy ciążą na mnie dodatkowe zobowiązania finansowe z tego tytułu?

Nie musi Pani na tę chwilę nikomu niczego płacić. Po prostu za każdy rok korzystania przez mamę z mieszkania liczy się 3220 zł. Po co robi się takie ustalenia? Gdyby np. mama chciała zamienić służebność na rentę, to ta kwota byłaby różnowartością rocznej renty. Z tego nic takiego nie wynika, co obciążałoby Panią teraz obowiązkiem zapłaty wobec kogokolwiek.

Co do dalszych pytań:

Zobacz też: Wartość służebności mieszkania

Czy rodzeństwo obdarowanego może odebrać darowiznę osobie obdarowanej?

Poza tym rodzeństwo chce „odebrać” mi to mieszkanie. Czy jest to w świetle prawa możliwe?

Obecnie jest to niemożliwe. Jednak po śmierci mamy rodzeństwo nie tyle może Pani mieszkanie odebrać, co próbować uzyskać zachowek (wyrównanie schedy spadkowej) jako zapłatę z tytułu darowizny uczynionej na Pani rzecz, o ile sąd włączyłby ją w poczet schedy spadkowej.

Kodeks cywilny stanowi:

„Art. 993. [Ustalanie wysokości zachowku]

Przy obliczaniu zachowku nie uwzględnia się zapisów zwykłych i poleceń, natomiast dolicza się do spadku, stosownie do przepisów poniższych, darowizny oraz zapisy windykacyjne dokonane przez spadkodawcę.

Art. 994. [Darowizny niepodlegające zaliczeniu]

§ 1. Przy obliczaniu zachowku nie dolicza się do spadku drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych, ani dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, darowizn na rzecz osób niebędących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku.

§ 2. Przy obliczaniu zachowku należnego zstępnemu nie dolicza się do spadku darowizn uczynionych przez spadkodawcę w czasie, kiedy nie miał zstępnych. Nie dotyczy to jednak wypadku, gdy darowizna została uczyniona na mniej niż trzysta dni przed urodzeniem się zstępnego.

§ 3. Przy obliczaniu zachowku należnego małżonkowi nie dolicza się do spadku darowizn, które spadkodawca uczynił przed zawarciem z nim małżeństwa.

Art. 995. [Wartość przedmiotu darowizny]

§ 1. Wartość przedmiotu darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili ustalania zachowku.

§ 2. Wartość przedmiotu zapisu windykacyjnego oblicza się według stanu z chwili otwarcia spadku, a według cen z chwili ustalania zachowku.

Art. 996. [Darowizna na rzecz uprawnionego do zachowku]

Zapis windykacyjny oraz darowiznę dokonane przez spadkodawcę na rzecz uprawnionego do zachowku zalicza się na należny mu zachowek. Jeżeli uprawnionym do zachowku jest dalszy zstępny spadkodawcy, zalicza się na należny mu zachowek także zapis windykacyjny oraz darowiznę dokonane przez spadkodawcę na rzecz jego wstępnego.”

Sposób zaliczania darowizn

„Art. 1042. [Sposób zaliczenia darowizn]

§ 1. Zaliczenie na schedę spadkową przeprowadza się w ten sposób, że wartość darowizn lub zapisów windykacyjnych podlegających zaliczeniu dolicza się do spadku lub do części spadku, która ulega podziałowi między spadkobierców obowiązanych wzajemnie do zaliczenia, po czym oblicza się schedę spadkową każdego z tych spadkobierców, a następnie każdemu z nich zalicza się na poczet jego schedy wartość darowizny lub zapisu windykacyjnego podlegającej zaliczeniu.

§ 2. Wartość przedmiotu darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili działu spadku.

§ 2¹. Wartość przedmiotu zapisu windykacyjnego oblicza się według stanu z chwili otwarcia spadku, a według cen z chwili działu spadku.

§ 3. Przy zaliczaniu na schedę spadkową nie uwzględnia się pożytków przedmiotu darowizny lub zapisu windykacyjnego.

Art. 1043. [Koszty wychowania i wykształcenia]

Przepisy o zaliczeniu darowizn na schedę spadkową stosuje się odpowiednio do poniesionych przez spadkodawcę na rzecz zstępnego kosztów wychowania oraz wykształcenia ogólnego i zawodowego, o ile koszty te przekraczają przeciętną miarę przyjętą w danym środowisku.”

Proszę więc zwrócić uwagę, że dopóki mama żyje – rodzeństwo niczego nie może dochodzić. Natomiast po jej śmierci – rodzeństwo będzie mogło podejmować próby realizacji powyższych roszczeń. Warto teraz – dopóki mama żyje – dokonać notarialnie czynności, które uchronić Panią mogą przed tymi roszczeniami. Potrzebne byłoby złożenie przez mamę oświadczenia w formie notarialnej, że uczynioną darowiznę wyłącza ze schedy spadkowej i obowiązku spłat wobec jej spadkobierców. Warto w tym oświadczeniu zawrzeć uzasadnienie, że to Pani sfinansowała wykupienie lokalu oraz że mama cały czas bezpłatnie korzysta z całego mieszkania, a Pani ponosi wszelkie koszty utrzymania tego lokalu.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.