Indywidualne Porady Prawne
Masz problem ze służebnością osobistą?
Opisz swój problem i zadaj pytania.
(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)
Opisz swój problem i zadaj pytania.
(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)
Jak wyegzekwować realizację umowy dożywocia?
Eliza Rumowska • Opublikowane: 08-09-2017 • Aktualizacja: 2021-05-06
Moi rodzice przekazali ok. 10 lat temu gospodarstwo rolne mojemu bratu. Moja mama otrzymała dzięki temu rentę strukturalną (obecnie mama jest już na emeryturze rolniczej). Mój ojciec jest na zwykłej emeryturze (pracował w „normalnym” zakładzie pracy). Rodzice podpisali z bratem umowę dożywocia. Niestety brat nie wywiązuje się z niej należycie. Są szykanowani, zastraszani, mają zakaz kontaktowania się ze mną i moją rodziną. Ja nawet nie mogę do nich przyjechać w odwiedziny z ich wnukami. Rodzice nie mogą również widywać drugich wnuków (dzieci mojego brata). Boje się, że jeśli jedno z rodziców odejdzie, drugie sobie nie poradzi, sytuacja się jeszcze pogorszy. Jak mogę pomóc rodzicom? Jak wyegzekwować realizację umowy dożywocia, czyli opiekę ze strony brata i bratowej? Rozmowy z bratem nic nie dają…
Konflikt dożywotników z zobowiązanym
Kodeks cywilny przewiduje dwie drogi postępowania:
- Roszczenie z art. 222, które do służebnika należy stosować odpowiednio jak przy ochronie własności, aby przywrócić prawa służebnika.
- Roszczenia mające na celu zamianę dożywocia na rentę – wówczas, gdyby zaszła konieczność zabrania rodziców od toksycznych „opiekunów”.
Ad 1.
Polegałoby to na wytoczeniu sprawy przed sądem o zaprzestanie naruszeń praw służebników. Owszem – w takich sytuacjach najczęściej sprawa jest wygrana i sąd nakazuje właścicielom respektowanie praw służebników. Jednak w praktyce niestety niewiele zazwyczaj z tego wynika. Nie da się bowiem zmienić ludzkiej natury wyrokiem sądu – nawet gdy oprócz nakazania zachowań zasądzane są odszkodowania. Jeżeli jest międzypokoleniowy konflikt, to raczej wyrok sądu go nie zniweluje.
Ad 2.
Czy jest możliwość zmiany dożywocia na rentę?
Gdy pierwsza opcja zawiedzie, pozostaje skorzystanie z możliwości zamiany dożywocia na rentę. Kodeks cywilny daje poniższe możliwości:
„Art. 913. § 1. Jeżeli z jakichkolwiek powodów wytworzą się między dożywotnikiem a zobowiązanym takie stosunki, że nie można wymagać od stron, żeby pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczności, sąd na żądanie jednej z nich zamieni wszystkie lub niektóre uprawnienia objęte treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień.
§ 2. W wypadkach wyjątkowych sąd może na żądanie zobowiązanego lub dożywotnika, jeżeli dożywotnik jest zbywcą nieruchomości, rozwiązać umowę o dożywocie.
Art. 914. Jeżeli zobowiązany z tytułu umowy o dożywocie zbył otrzymaną nieruchomość, dożywotnik może żądać zamiany prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tego prawa.
Art. 915. Przepisy dwóch artykułów poprzedzających stosuje się odpowiednio do umów, przez które nabywca nieruchomości zobowiązał się, w celu zapewnienia zbywcy dożywotniego utrzymania, do obciążenia nieruchomości użytkowaniem z ograniczeniem jego wykonywania do części nieruchomości”.
Rodzice wówczas jednak musieliby opuścić dom w zamian za ustanowioną rentę, aby zamieszkać w innym miejscu. Brat natomiast zostałby dożywotnio zobowiązany do wypłacania im określonej przez sąd kwoty renty.
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) – link do formularza z indywidualną pomocą prawną »
prawnicy z dużym doświadczeniem:
Zapytaj prawnika
